معرفی عنصر کربن :
کربن عنصری شیمیایی در جدول تناوبی است با نشان C و عدد اتمی ۶٫ کربن عنصری غیر فلزی و فراوان، چهار ظرفیتی و دارای سه آلوتروپ می باشد.
کربن (واژه لاتین carboبه معنی ذغال چوب) در دوران پیش از تاریخ کشف شد و برای مردم باستان که آن را از سوختن مواد آلی در اکسیژن ضعیف تولید می کردند آشنا بود (تولید ذغال چوب ).
مدت طولانی است که الماس به عنوان ماده ای زیبا و کمیاب به حساب می آید. ماده ای که از مشتقات کربن محسوب می شود.
همچنین فولرن آخرین آلوتروپ شناخته شده کربن در دهه ۸۰ به عنوان محصولات جانبی آزمایشات پرتو مولکولی کشف شد.
ذغال چیست؟
زغال چوب یا اَنْگِشْت، مادهٔ سبک، شکننده و سیاهرنگ باقیمانده از نیمسوختنِ چوب یا دیگر اندامهای گیاهی و جانوری است که قسمت اعظم ترکیبات دیگر آنها در اثر حرارت تبخیر و آزاد شده و کربن آن باقی مانده باشد. این کربن ناخالص از ۸۵ تا ۹۸ درصد کربن تشکیل شدهاست.زغال ماده ای اسفنج مانند و سیاه است و تقریباً می توان آن را کربن خالص دانست. علتِ آن که از داغ کردن یا سوزاندن چوب یا استخوان حیوان، ذغال پدید می آید؛ این است که آن ها بر اثر حرارت، آب و گازهای نهفته در خود را از دست می دهند، و فقط جسم جامدی از خود بر جای می نهند.
کاربرد های ذغال چوب:
ذغال چوب کاربردهای فراوانی در زندگی روزمره ی ما دارد که از جمله آن می توان به ایجاد شعله برای پخت غذا و استفاده در شومینه و غیره اشاره کرد.
همچنین برای ساخت ماسک ضدگاز کاربرد دارد.
از گرافیت به شکل پودر و سفت شده به عنوان ذغال چوب در آثار هنری به کار گرفته می شود.
داروهای ذغال چوب در پزشکی که به صورت قرص یا پودر وجود دارند، برای جذب سم از دستگاه گوارشی مورد استفاده اند.
زغال جهت موارد زیادی از جمله درست کردن آتش برای کباب کردن خوراکی و آماده کردن قلیان مورد استفاده قرار میگیرد.
این ها نمونه ای از کاربردهای ذغال چوب در زندگی روز مره ما می باشد.
روش های تهیه زغال چوب:
برای تهیه ذغال چوب دو راه وجود دارد:
ذغال سنتی: مقداری چوب و هیزم را روی هم انباشته، در هوای آزاد آتش می زنند.
این شیوه قرن هاست که در جنگل های شمال اروپا به کار برده می شود.
ولی اشکال این روش در این است که گازهای متصـاعد از چوب در هوا پراکنده شده و هدر می رود.
ذغال صنعتی: در این روش چوب ها جمع آوری شده و با نقاله هایی به کوره های مخصوص هدایت می شود.
در این حالت پس از برافروخته شدن، دریچه تنور بسته شده و آن گاه چوب ها در فضایی بسته، به تدریج مبدل به ذغال می شوند.
برای استفاده از گازهای متصاعد در این روش، فضایی در نظر گرفته شده که از راه منفذی به کوره متصل است.
در این محفظه گازها به صورت مواد مفیدی مانند الکل چوب، اسید استیک و استون در می آیند.
جهت ارتباط با ما به صفحه تماس باما مراجعه کنید.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید
قلیان چگونه اختراع شد؟
اولین بار ابوالفتح گیلانی (متوفی ۱۵۸۸) پزشک ایرانیِ دربار اکبر اول، سلطان مغول هند بود که دود تنباکو را از یک ظرف آب عبور داد تا آن را خالصتر و سرد نماید و از این طریق قلیان که در شبه قاره به حقّه معروف است را ابداع نمود.
قلیان کشیدن در ایران از چه زمانی آغاز شد؟
مورخان میگویند احتمالاً کشیدن قلیان که اختراع هندی – ایرانی است، از زمان شاه طهماسب اول آغاز شده و در دوره قاجار فراگیر شده است؛ آنطور که توانست محملی برای یک حرکت اعتراضی در عصر ناصرالدین شاه باشد.
ممنوعیت کشیدن قلیان در زمان ناصرالدین شاه
“نهضت تنباکو” جنبشی اجتماعی در اعتراض به اعطای امتیاز انحصاری تنباکو به شرکت “رِژی” به مدت 55 سال بود که طی آن با فتوای آیتالله میرزای شیرازی استعمال توتون و تنباکو حرام اعلام شد و مردم با شکستن قلیانها اولین مبارزات ضداستعماری خود را کلید زدند.
روزی که میرزای شیرازی حکم حرام بودن استعمال توتون و تنباکو را صادر کرد، در تهران تا بعدازظهر مردم همه قلیانها را شکستند و انبارهای توتون و تنباکو را به آتش کشیدند؛ حتی در یکی از شهرها، تعدادی از جوانان به خانه حاکم هجوم بردند تا او را از قلیان کشیدن منع کنند و به او گفتند: آقا میرزا فرمودند استعمال تنباکو، محاربه با امام زمان(عج) است! ما اجازه نمیدهیم تو به جنگ با امام زمان بروی!
در کاخ شاه نیز زنان قلیانها را شکستند و وقتی ناصرالدین شاه از انیسالدوله پرسید: «خانم، چرا قلیانها را از هم جدا و جمع میکنند؟» او جواب میدهد: «برای آنکه قلیان حرام شده». ناصرالدین شاه روی در هم کشیده، میگوید: «که حرام کرده؟» انیسالدوله با همان حال میگوید: «همان کس که مرا به تو حلال کرده». شاه بعد از آن هیچ نگفت و برگشت و برای آنکه مبادا به احترامش لطمهای وارد شود، بعد از آن به هیچیک از نوکران خود دستور نمیداد قلیان بیاورند و در تمام دربار قلیانها را جمع کردند.
شاید این اولین ممنوعیت مصرف قلیان بود، اما بعد از آن در طول تاریخ چندین بار نه به علت تحریم تنباکو بلکه به دلایل اجتماعی و پزشکی شاهد ممنوعیت چندباره و آزاد شدن مجدد مصرف قلیان در کشور بودهایم.
بپذیریم یا نپذیریم، انگار سالهای اخیر قلیان خودش را به جامعه ایرانی تحمیل کرده است و دیگر برخی جوانان چه زن و چه مرد گوی عاشقی را از ناصرالدین شاه ربودهاند، آنچنان که دیگر لازم نیست حتماً به قهوهخانهها یا سفرهخانههای سنتی بروی تا آن را ببینی، از هر کجای شهر که بگذری، از تفرجگاهها و پارکها گرفته تا حتی راستههای خرید و مقابل مغازهها، اقبال جادویی به قلیان احساس میشود. این تازه جدای از حضور پررنگ آن در اندرونی خانهها و خوشرقصیاش در تجمعات فامیلی و خانوادگی است.
کشیدن قلیان چندبار ممنوع شد؟
شاید پس از تحریم تنباکو و شکسته شدن قلیانها در زمان ناصرالدین شاه قاچار، در سال 71 بود که جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات، ممنوعیت استعمال قلیان را به هیأت وزیران، ریاست جمهوری و مجلس ارائه داد و از این سال تا سال 76 مصوبه مجموعه هیأت دولت و مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار گرفت و بر اساس آن استعمال سیگار و مواد دخانی در اماکن عمومی ممنوع اعلام شد. با این حال، ورق چندبار برگشت و قلیان دوباره بر میزهای قهوهخانهها جا خوش کرد.
در سال 1383 باز مصرف قلیان در اماکن عمومی کشور ممنوع شد ولی این ممنوعیت ادامه نداشت و در سال 1384 با اصلاح تبصره ماده 1 آئیننامه ممنوعیت استعمال و عرضه سیگار و سایر مواد دخانی در اماکن عمومی، قهوهخانهها و رستورانهای سنتی مجاز به عرضه سیگار و مواد دخانی شدند.
اما به فاصله کمتر از یک سال، قلیانها دوباره جمع شدند. از آن زمان تا سال 86 قهوهخانهداران چندان زیر ذرهبین اداره سلامت وزارت بهداشت نبودند اما در دولت نهم، وقتی بحث ممنوعیت قلیانها دوباره مطرح شد، مخالفت سازمان میراث فرهنگی و صنف قهوهخانهداران باعث شد تا سیاستهای متعادلتری درباره قلیان اعمال شود.
نتیجه آن شد که پای قلیان به صورت محدود به قهوهخانهها باز شد و استعمال آن فقط در اماکن دارای پروانه، به شرط استفاده نکردن از توتونهای اسانسدار مجاز بود. در دولت دهم اما باز هم سیاستهای وزارت بهداشت، به ممنوع کردن قلیان معطوف بود. تا جایی که وقتی جمعآوری قلیان از قهوهخانهها با رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری تصویب شد، رئیس اتحادیه قهوهخانههای سنتی کشور از تعطیلی قریبالوقوع این صنف خبر داد. علایی گفته بود با تعطیلی قهوهخانهها در سال 86 مشتریها به زیرزمینها رفته و مشکلات فراوان زیادی را بوجود آوردند.
اجزاء قلیان
قلیان به صورت سنّتی از چندین جز تشکیل شده که در دانشنامه ایرانیها چنین ذکر شدهاست:
- بادگیر
- سرقلیان: محل قرارگیری تنباکو و زغال از جنس سفال
- میانه: از جنس چوب یا فلز
- میلاب یا شکاری
- نی پیچ یا شلنگ
- کوزه: از جنس فلز، سفال یا شیشه
- تنباکو
هنگام مکش مصرفکننده از شیلنگ قلیان، با کم شدن فشار هوای بالای ظرف آب، دود حاصل از سوختن تنباکو به داخل آب کشیده میشود و به سمت شلنگ قلیان میرود. این مکانیزم به نوعی مکانیک سیالات است.
آیا میدانستید که تاریخچه تنباکو به قرنها پیش از مصرف سیگار برمیگردد؟ در زبان ایرانی، کلمه «تنباکو» از زبان اسپانیایی گرفته شده است.
این کلمه در زبان اسپانیایی «tabaco» تلفظ میشود و از ریشه «taba» گرفته شده است که به معنای «دود» است؛ بنابراین، «تنباکو» به معنای گیاه دود کننده است.
اولین باری که این کلمه در زبان فارسی ثبت شده است، در قرن شانزدهم میباشد. در آن زمان، کریستف کلمب و همراهانش از آمریکا برگهای خشکشده تنباکو را به اروپا آوردند و این گیاه به سرعت در اروپا محبوب شد.
همچنین کلمه «تنباکو» به زبانهای دیگر اروپایی نیز راه یافت و در بسیاری از زبانهای جهان از جمله فارسی، عربی، ترکی، و چینی استفاده میشود.
کباب به حدی در میان مردم دنیا شناختهشده و محبوب است که یک روز جهانی هم در تقویم به خودش اختصاص داده است. ۱۲ جولای مصادف با ۲۲ تیرماه روز جهانی کباب نام دارد. البته ۹ تا ۱۴ جولای را در کشورهای مختلف روز کبابهای مختلف نامگذاری کردهاند. اما همانطور که میدانید، خوردن این غذای خوشمزه متعلق به یک روز خاص نیست.
در بسیاری از منابع درباره کباب در ایران نوشتهاند که ناصرالدین شاه قاجار، بانی ورود کباب به ایران شده است. او دستور تهیه کباب را به تقلید از یک غذای قفقازی و با اعمال کمی تغییر، داده و پس از آن، این کباب معمول ایرانی، به غذای اصیل ایرانیها تبدیل شده است.
در نوشتههای محمد حسن اعتمادالسلطنه، از رجال سیاسی دربار قاجار و فرزند قاتل امیرکبیر، آمده است نام اولین چلوکبابی در ایران، چلوکبابی نایب بوده و در بازار تهران قرار داشته ولی در برخی اسناد آمده است که اولین چلوکبابی در مرز قفقاز بوده و کباب در آنجا با برنج و کره سرو میشده است.
در تاریخ جدید ایران، از فردی به نام حاج حسن شمشیری هم نام برده میشود که در قسمت شرقی سبزه میدان، چلوکبابی داشته و نام آن را «چلوکبابی شمشیری» گذاشته بوده است. این چلوکبابی که در زمان رضاشاه تاسیس شده بوده، ساختمانی ۴ طبقه و زیبا برای خانوادهها و مقامات دولتی و سیاسی داشته است. اما پس از ملی شدن صنعت نفت، بهخاطر طرفداری از مصدق، توسط اردشیر زاهدی، دستگیر و به جزیره خارگ تبعید میشود.
اگر در گوشه و کنار شهر تهران، کبابیهایی را با نام نایب و شمشیری دیدید، بدانید که این نام تداعیکننده اصالت کباب در تاریخچه کباب در ایران است.
چطور کباب در جهان معروف شد؟
ماده اصلی در طرز تهیه کباب، گوشت است. هر چند میتوانید از انواع آبزیان و مرغ هم در تهیه مثلا ماهی کباب یا جوجه کباب استفاده کنید. ولی کباب به معنی واقعی خودش، با برشهایی از گوشت قرمز (گوشت گوسفند، گاو، گوساله، بره و …) که ادویهها و سیزیجات طعمدار شدهاند روی آتش مستقیم یا حرارت زغال گداخته، کباب میشوند. مردم کشورهای ایران، قفقاز و ترکیه، بیشتر از دیگر کشورهای خاورمیانه در طرز تهیه انواع کباب تنوع را رعایت کردهاند. در ضمن دستور تهیه کبابهای محبوب کشور خود را به دیگر کشورها هم صادر کردهاند و از همین راه این غذا را به کل جهان معرفی کردند.
البته ممکن است اسم کبابها در کشورهای مختلف فرق کند. برای مثال کباب چنچه ایرانی که با گوشت بره درست میشود و آن را با ادویه، آبلیمو و روغن زیتون مزهدار میکنند، همان شیش کباب کشورهای عربی و ترکیه است. البته کباب چنجه در خود ایران هم با نامهای قنجه (در کردستان) و کنجه (در شیراز و شهرهای جنوبی) شناخته میشود. یا مثلا کباب کوبیده که پرطرفدارتر و رایجترین کباب ایرانیست، در دیگر کشورها به نام لوله کباب هم معروف است.